Το δεύτερο βιβλίο είναι το ογκώδες έργο του Αρχιεπισκόπου Ζακύνθου Νικολάου Β’ του Κατραμή (1820 – 1886) «ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ» (α’ έκδοση 1880), η ευρεία κυκλοφορία του οποίου αποτελεί για τους μεταγενέστερους θεμέλιο έρευνας, διότι διασώζει στοιχεία και σπαράγματα πολιτισμού, κυρίως από χειρόγραφα και κώδικες του νησιού και της Δύσης .
Ο ίδιος ο Κατραμής , στην «Προεισαγωγή» της α’ έκδοσης (τον Ιούλιο του 1879) θεωρεί , ότι «Τα έθνη, αι κοινωνίαι, οι λαοί, δια της ιστορίας και παγίας μεταδόσεως των προγονικών αρετών ακμάζουσι, προάγονται και ευημερούσι. Παν έθνος λοιπόν οφείλει να είναι εγκρατές της Ιστορίας αυτού και μη αγνοείν τα έργα και τov βίον των ενδόξων αυτού πατέρων».
Ο σημερινός Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος Β’, προλογίζοντας τη νέα φωτογραφική έκδοση του έργου, που σημειωτέον αριθμεί 502 σελίδες, πιστεύει, ότι «oι ερευνητές, oι φιλόλογοι, oι ιστορικοί, oι εκπαιδευτικοί, oι πνευματικοί γενικότερα άνθρωποι του νησιού αλλά και ο απλός λαός με ικανοποίηση θα χαιρετίσει την επανέκδοση αυτή, η οποία, συν τοις άλλοις, θα αποτελέσει γι’ αυτούς αξιόπιστη και προσιτή πηγή άντλησης ιστορικών στοιχείων και για τις νεότερες μελέτες χρηστικό εργαλείο έρευνας».
